جلد (مفردات‌نهج‌البلاغه)جِلد (به کسر جیم) و جَلد (به فتح جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به ترتیب به معنای پوست بدن، خواه پوست بدن انسان باشد یا حیوان و تازیانه زدن که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص استغفار و رد نمودن اعتقاد خوارج مبنی بر کافر بودن مرتکب گناه کبیره، از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجِلد (به کسر جیم) به معنای پوست بدن، خواه پوست بدن انسان باشد یا حیوان و جَلد (به فتح جیم) به معنای تازیانه زدن، آمده است؛ که بر اساس نظر طبرسی و راغب اصفهانی وجه این تسمیه، به دلیل رسیدن تازیانه به پوست بدن است. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) درباره استغفار فرموده است: «... و الخامس ان تعمد الی اللحم الذی نبت علی السّحت فتذیبه بالاحزان حتی تلصق الجلد بالعظم.» خوارج، مرتکب گناه کبیره را کافر می‌دانستند که آن حضرت (علیه‌السلام) در ردّ عقیده آن‌ها چنین فرموده است: «و قد علمتم انّ رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله ... قطع السارق و جلد الزّانی غیر المحصن ثمّ قسّم علیهما من الضی‌ء و نکحا المسلمات؛ می‌دانید که رسول خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) دست سارق را برید و به زانی غیر محصن تازیانه زد، سپس به آن‌ها از غنیمت سهم داد و آن‌ها با زنان مسلمان ازدواج کردند.» یعنی اگر مرتکب کبیره کافر بود، آن حضرت (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) چنان نمی‌کرد و اجازه زن گرفتن از مسلمانان به آن‌ها نمی‌داد. واژه جَلَد (بر وزن شرف) به معنای صلابت، صبر، زیاد قوی بودن است چنان‌که امام (علیه‌السلام) در این خصوص فرموده است: «رای الشیخ احبّ الی من جلد الغلام؛ رای و نظر پیرمرد از زیرکی جوان بر من محبوب‌تر است.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه دوازده در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جلد»، ص۲۲۵-۲۲۴. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|